0
0
Các nhà khoa học Việt Nam đã điều chế thành công hợp chất lycopen ở mức độ nano từ màng hạt đu đủ giúp cơ thể dễ dàng hấp thụ, vừa được cấp 2 bằng sáng chế. TS Đặng Thị Tuyết Anh và cộng tác viên Viện Hóa học, Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã nghiên cứu tách chiết lycopen từ màng hạt đu đủ từ năm 2018. lycopen là một sắc tố tự nhiên màu đỏ tươi được tìm thấy trong thực vật và các sinh vật quang hợp khác, có hoạt tính chống oxy hóa mạnh và giúp ngăn ngừa ung thư. Hoạt chất này có nhiều trong các loại rau củ có màu đỏ như cà chua, đu đủ nhưng hàm lượng trong màng đu đủ cao gấp 70 lần.
Mục Lục
Màng gấc chứa nhiều lycopen chống oxy hóa
Từ màng gấc khô, nhóm nghiên cứu sử dụng các dung môi hữu cơ để tạo dịch chiết. Dịch chiết này được cô đặc để tinh chế lycopen bằng dung môi ethanol. Trải qua các công đoạn lọc, rửa, sấy, nhóm thu được bột lycopen độ tinh khiết cao trên 98%. Lượng lycopen chiết tách được chiếm khoảng 3,2-4,4g/kg từ màng hạt gấc khô. Hợp chất này có thể giữ nguyên chất lượng khi bảo quản trong giấy bạc; hút chân không và lưu trữ ở -16 độ C.
Để cơ thể có thể hấp thụ của lycopen dễ dàng hơn; nhóm tìm cách bào chế hợp chất dạng tinh khiết thành hợp chất với kích thước hạt dưới 100 nanomet. Với kích thước nanomet đưa vào điều chế vào bảo quản thuốc; việc hấp thụ cũng hiệu quả hơn.
Nhóm nghiên cứu nhận thấy lycopen là hợp chất chống oxy hóa
Trong quá trình bào chế, nhóm nghiên cứu nhận thấy lycopen ; là hợp chất chống oxy hóa mạnh nhưng cũng rất dễ bị oxy hóa. Vì vậy quy trình bào chế, bảo quản được thực hiện trong phòng khép kín. Điều chỉnh nhiệt độ để tránh hợp chất bị oxy hóa mất tác dụng. Nhờ vậy, sản phẩm bột nano thu được có hạt mịn, đồng đều. Có khả năng phân tán tốt trong nước và có độ bền cao. “Sau 03 tháng bảo quản ở mức -16 độ C, hàm lượng lycopen còn lại trong hệ nano vẫn cao; khoảng 95,6%”, TS Tuyết Anh nói.
Hiện các loại dược phẩm chứa lycopen từ dược liệu Việt và sản xuất. Trong nước chưa có mặt trên thị trường, trong khi các sản phẩm lycopen nhập khẩu có giá vài trăm USD.
Lycopen dồi dào trong quả gấc
TS Đặng Thị Tuyết Anh, Viện Hóa học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cho biết. Gấc là loại trái cây đặc sản của khu vực Đông Nam Á. Nó rất gần gũi với người Việt Nam nhờ giá trị dinh dưỡng cao và có tính thẩm mỹ.
Màng hạt gấc có chứa một số carotenoit quý (lutein, beta-cryptoxanthin, zeaxanthin; alpha-caroten, beta-caroten, cis-lycopen và trans-lycopen), vitamin (vitamin C, vitamin E) và một số axit béo (omega-3, omega-6). Trong đó, lycopen là hoạt chất có hoạt tính chống oxy hóa mạnh và có hàm lượng cao nhất.
Từ những công dụng rõ ràng của lycopen đối với sức khỏe con người, các công ty dược đang có nhu cầu rất lớn về lycopen và bột nano chứa lycopen. Tuy nhiên, cho đến nay, các sản phẩm này hoàn toàn phải nhập ngoại.
Sản phẩm nâng cao sức khỏe cộng đồng
Việc chiết tách thành công lycopen từ quả gấc không những mang lại ý nghĩa trong việc tạo ra sản phẩm lycopen nâng cao sức khỏe cộng đồng, mà còn giúp nâng cao giá trị kinh tế cho quả gấc của Việt Nam.
Nhiệm vụ đã đưa ra được quy trình chiết tách lycopen tinh khiết từ quả gấc đơn giản, an toàn và dễ triển khai ở quy mô công nghiệp. Hơn nữa, sản phẩm lycopen thu được ở dạng bột mịn do đó dễ dàng bào chế thuốc, ứng dụng cho các ngành dược phẩm và thực phẩm chức năng.
TS Tuyết Anh cho biết, khi tách chiết ở quy mô công nghiệp, việc giảm giá thành sản phẩm phụ thuộc vào hiệu suất tách chiết, điều chỉnh dung môi phù hợp.
Nhóm nghiên cứu kỳ vọng, với việc tách chiết thành công lycopen người dùng có thể tiếp cận dược phẩm Việt với giá thành thấp hơn, chất lượng ngang bằng, thậm chí cao hơn và giá trị kinh tế cho quả gấc cũng được nâng cao.
